Wat voor soorten voedingsallergie, kruisallergie, intolerantie, etc. heb je eigenlijk allemaal? Ik vond het behoorlijk veel qua informatie en krijg hier vaak vragen over, het leek me daarom goed het hier eens kort uiteen te zetten. Ik ben natuurlijk geen arts: onderstaande informatie geeft weer wat ik zelf heb gehoord van diverse artsen die ik erover gesproken heb en die mij het uitgelegd hebben! Bovendien heb ik zelf veel opgezocht bij (erkende) instanties en erover gelezen. Sommige ziekenhuizen hebben een speciale allergologie-afdeling, huisartsen kunnen natuurlijk ook bloed prikken maar dan moeten ze wel gericht naar iets op zoek. Een allergoloog kijkt breed. Als je denkt aan een allergie is een bezoek aan een deskundige dus niet verkeerd. Als er allergieën voorkomen bij familie, geeft jou dit weer een verhoogde kans! Sommige deskundige zien IgE als de enige vorm van voedselallergie, dat is mijn inziens een wat verouderde manier van beoordelen. Gelukkig kijken veel deskundigen tegenwoordig naar alle onderstaande vormen:

Allergische reactie type 1, IgE

Dit is de 'klassieke' voedselallergie. Geeft een directe (binnen enkele seconden/minuten) sterke reactie van het afweersysteem op eten, bv. jeuk en rode huid. Dit komt door de eiwitten; de eiwitten die een reactie veroorzaken, noemen we allergenen. Het lichaam reageert met vormen van antistoffen. Elke keer als het allergeen wordt herkend, komen de antistoffen direct in werking: deze antistoffen noemen we IgE. Elk allergeen heeft zijn eigen antistof (specifiek IgE). Als reactie komen allerlei stoffen in het lichaam vrij, onder andere histamine. Histamine is verantwoordelijk voor het ontstaan van de verschijnselen bij allergie. Klachten zijn afhankelijk van waar in het lichaam deze reactie plaatsvindt, denk aan huid, ogen, darm klachten, etc. Het is vaak moeilijk erachter te komen waar je allergisch voor bent, een positieve bloedtest geeft namelijk alleen aan dat er antistoffen zijn gevormd: het is niet zeker dat het voedingsmiddel ook de klachten veroorzaakt... én een negatieve uitslag sluit een allergie voor een bepaald voedingsmiddel ook zeker niet 100 procent uit. Je kan een test op je huid laten doen maar vaak is het eliminatie-provocatieonderzoek doorslaggevend bij het aantonen of ontkennen van voedselallergie. Het verdachte voedingsmiddel wordt hierbij 4-6 weken weggelaten. Als de klachten verdwijnen, wordt het 'verdachte’ voedingsmiddel opnieuw gegeven. Komen dezelfde klachten weer terug, dan is een allergie voor het geteste voedingsmiddel aangetoond.

Allergie type 3, IgG

Ook een imuumreactie, maar een andere dan bovenstaande type 1. (Waar het bij IgE ging om histamine, gaat dit over het vrijmaken van inflammatoire mediatoren verzoorzaakt door de binding van IgG anti lichamen). Dit noemen ze vertraagde allergie, deze zijn vaak moeilijk te vinden, ze treden pas na enkele uren tot zelfs dagen na het eten van iets op. Het wordt daarom de vertraagde voedselallergie genoemd. Deze kan je opsporen door je bloed te laten onderzoeken op igg. Wanneer je een type 3 allergie hebt, produceert je immuumsysteem IgG antilichamen tegen voedselproteïnen. Deze zorgen voor onstekingsprocessen die chronisch kunnen worden.

Allergische reactie, maar niet IgE

Dit kan ook, dit zijn dan dus geen antistoffen zoals hierboven maar bijvoorbeeld ontstekingen. Voorbeeld is een auto-immuunziekte: coeliakie. Bij mensen met deze ziekte gaan de darmvlokken kapot als deze regelmatig met gluten in aanraking komen. Op den duur kan de darmwand ernstig beschadigd raken en kunnen voedingsstoffen niet meer goed worden opgenomen door het lichaam!

Niet-allergische reacties (overgevoeligheid/intolerantie) Je kan klachten hebben, maar niet allergisch zijn! Ons afweersysteem (immuunsysteem) is dan niet betrokken en de reactie verloopt via een andere weg. Bijvoorbeeld door een tekort aan een bepaald enzym! *Zoals meeste bekende vorm: lactose-intolerantie. Mensen met lactose intolerantie kunnen dus producten hiervoor speciaal gemaakt eten, maar mensen die reageren op melk eiwit niet. Ik merk vaak dat mensen dit verschil niet kennen. Heb je dus koemelk allergie, kan je zeker geen lactose vrije voeding eten want vaak is alleen rekening gehouden met lactose! *Het kan ook komen door stoffen die al in de voeding aanwezig zijn, zoals histamine. Histamine intolerantie kan komen door een tekort aan het enzym DAO. Histamine zit in veel voedingsmiddelen: je kan deze voedingsmiddelen los testen maar een IgE zal niet aangetoond worden met gewone allergie testen: de oorzaak is namelijk ‘histamine intolerantie’, niet de voedselallergie.

Kruisreacties

Als je een pollenallergie hebt, heb je vaak ook een allergie voor bv. bepaalde fruitsoorten, groenten of noten: ‘kruisreactie’. Het immuunsysteem kan soms geen onderscheid maken tussen eiwitten, omdat deze sterk op elkaar lijken. Bijvoorbeeld: het appelallergeen lijkt zoveel op het allergeen van de berk, dat de allergische persoon niet alleen op de berk reageert, maar ook op de appel. Een heel groot deel van voedselallergieën zijn in verband te brengen met pollen. De meest voorkomende klacht hierbij is tinteling en irritatie van mond, keel en ogen (dit heet O.A.S.). Nog een voorbeeld: als je allergie hebt voor huisstofmijt dan is tropomyosine het allergeen; deze tref je ook aan in ongewervelde dieren zoals mosselen, garnalen, kreeft: als je dus allergisch bent voor huisstof en je eet deze voeding kan er een kruisreactie optreden.

Een voorbeeld om aan te geven hoe lastig het soms is: brood, de oorzaak van klachten na het eten van brood kan door zo ongeveer alle vormen komen zoals bovenstaand beschreven! Een tarwe allergie? Coeliakie (gluten intolerantie)? Verhoogde IgG? Of toch een kruisreactie door je grassen allergie? Of is het een niet allergische reactie? Wellicht door andere ingrediënten uit het brood? Het is vaak erg zoeken!

Klik hier voor de blog over andere soorten allergieën!